Ο μεγαλύτερος σεισμός που έγινε ποτέ στον Ελληνικό χώρο ήταν αυτός της 30ης Σεπτεμβρίου του 1856, ή 12 Οκτωμβρίου σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο, και έγινε στο ρήγμα της Χάλκης. Όποτε σύμφωνα με αυτό (13 μέρες πριν μετράμε) ο σεισμός έγινε στις 30 Σεπτεμβρίου του 1856 μ.Χ. ουσιαστικά ξημέρωμα της 1ης Οκτωμβρίου. Γι αυτό και στο Ηράκλειο όποτε γίνεται μνεία γι αυτό αναφέρεται με την ημερομηνία 30 Σεπτεμβρίου.
Η ιδιαιτερότητα που έχουν αυτοί αυτοί οι σεισμοί που γίνονται σε νησιωτικές περιοχές είναι η εξής:
Ξέρουμε για την βύθιση της αφρικανικής τεκτονικής πλάκας κάτω από την ευρασιατική ,η οποία συμβαίνει ετησίως κατά μερικά εκατοστά, κάτω από την Κρήτη ( στο λιβυκό πέλαγος) και δίνει μεγάλους σεισμούς. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Γιατί η Τουρκία, ακολουθώντας το ρήγμα της Ανατόλιας-Βορείου Αιγαίου κινείται προς την Ελλάδα, κινείται προς τα δυτικά. Και το άλλο ρήγμα της Αδριατικής-βορείου Ιονίου κινείται προς την Ελλάδα, κινείται ανατολικά. Η Ελλάδα δηλαδή δέχεται πιέσεις από δεξιά και από αριστερά και αυτές οι πιέσεις στις λιθοσφαιρικές πλάκες (πέτρα και φωτιά, αυτό είναι κάτω από την επιφάνεια της γης, πετρώματα και φωτιά, η λάβα, το μάγμα) .
Οι τεκτονικές πλάκες αναγκάζουν το Αιγαίο να κινηθεί προς τα κάτω. Έτσι η ευρασιατική πλάκα που περιλαμβάνει το Αιγαίο, κινούμενη προς τα κάτω, αναγκάζει την αφρικανική-ωκεάνια πλάκα, που κινείται προς τα πάνω να βυθιστεί κάτω από την ευρασιατική. Αυτή η σύγκρουση, η τριβή ανάμεσα τους, δίνει τις κατακρημνίσεις των πετρωμάτων, που είναι οι δονήσεις, οι σεισμοί. Η αφρικανική πλάκα βυθίζεται ως και 700 χλμ από κάτω, αναγκάζοντας τον υποθαλλάσιο χώρο του Αιγαίου να ανέβει, καθώς ανεβαίνει η ευρασιατική πλάκα, και η λάβα στο εσωτερικό να κινείται προς τα πάνω ,βρίσκοντας διέξοδο στα νησιά του Αιγαίου που έχουν ηφαίστεια .
Από αυτά το πιο γνωστό είναι της Σαντορίνης που εκρύγνειται ως ενεργό κατά διαστήματα. Όπως γύρω στο 1450 π.χ., που η έκρηξη του και ο σεισμός, κατέστρεψαν το ανάκτορο της Κνωσού, δίνοντας ένα γερό πλήγμα στον Μινωικό πολιτισμό.
Ακόμα κι όταν δεν βγαίνει το μάγμα στα ηφαίστεια, η τεκτονική δραστηριότητα των πλακών μπορεί να δίνει ατμούς στα ηφαίστεια, κάποιες θερμές πηγές, όλα αυτά τα φαινόμενα σε αυτό οφείλονται.
Αυτός ο μηχανισμός δημιουργίας σεισμών ονομάζεται Νησιωτικό τόξο και συμβαίνει όπου συγκρούονται τεκτονικές πλάκες σε νησιωτικές περιοχές. Σε νησιωτικές περιοχές
όταν δύο πλάκες συγκρούονται μεταξύ τους, η βαρύτερη, η ωκεάνια, αυτή που βρίσκεται κάτω από την θάλασσα, και συγκρούεται με μια τεκτονική πλάκα που πάνω της βρίσκεται η ξηρά, τότε η ωκεάνια πλάκα, που είναι βαρύτερη (γιατί το νερό είναι βαρύ) βυθίζεται κάτω από την πλάκα της ξηράς. Στο σημείο τριβής τους, κατακριμνίζονται πετρώματα, και αυτή η κατακρύμνηση προκαλεί τους σεισμούς.
Όπως έχουμε στην Κρήτη και σε διάφορα άλλα μέρη του κόσμου.
Eπάνω στην εικόνα που βλέπουμε επάνω, με μαύρες γραμμές βλέπουμε τη συνέχεια του ρήγματος της Ανατόλιας ,ως ρήγμα του βορείου Αιγαίου και κάτω από την Κρήτη βλέπουμε το νησιωτικό τόξο. Και πως αυτό επεκτείνεται μέχρι επάνω στο Ιόνιο και το ρήγμα του στη Χάλκη έδωσε τον σεισμό της Ρόδου του 1856. Πρόκειται για μια σεισμικότητα, η οποία επηρεάζει τρεις περιοχές, το Ιόνιο πέλαγος, την Κρήτη- Ρόδο -Κω-Κάρπαθο, και το τμήμα του Αιγαίου.